Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR opublikowało kolejny raport dotyczący krajowej polityki miejskiej. Po ,,Wyzwaniach i rekomendacjach dla krajowej polityki miejskiej” został stworzony raport zawierający zalecenia, które mają na celu ukierunkować prace nad polityką państwa wobec miast. Publikacja jest efektem prac ekspertów z całej Polski i wniosków z konsultacji.

Niniejsze opracowanie powstało w wyniku dyskusji podjętej w ramach grupy eksperckiej ds. nowej polityki miejskiej, która miała za zadanie przygotować wstępne rekomendacje Kongresu Polityki Miejskiej 2019 w zakresie kierunków, założeń i zasad dla nowej krajowej polityki miejskiej. Wnioski z dyskusji prowadzonej zarówno w ramach spotkań grupy, jak i płynące z debat prowadzonych podczas kongresu w Kielcach stały się punktem wyjścia i inspiracją dla szeregu rekomendacji i kierunkowych wytycznych zawartych w raporcie, tym niemniej poszczególne części opracowania mają charakter autorski.

Raport składa się z pięciu części. Pierwszy rozdział ma charakter wprowadzający i porządkujący kwestie definicyjne polityki miejskiej; zaproponowano w nim również ogólne podejście do tego zagadnienia. Na część drugą składa się lista argumentów przemawiających za zasadnością i potrzebą tworzenia i wdrażania krajowej polityki miejskiej w Polsce – nie jest to bowiem kwestia oczywista. Ponadto wyartykułowanie tych argumentów również może pomóc w procesie formułowania celów nowej KPM w Polsce. Kolejny, nieco obszerniejszy rozdział poświęcony został syntetycznemu przeglądowi realizacji dotychczasowej krajowej polityki miejskiej do roku 2023. W części czwartej przedstawiono elementy diagnozy najważniejszych uwarunkowań, które w znacznej mierze determinują dziś rozwój polskich miast. Diagnoza ta wskazuje również na konieczność terytorializacji nowej KPM – uwzględnienia specyfiki i różnic rozwojowych pomiędzy polskim miastami – nie tylko z uwagi na tak oczywiste cechy jak wielkość i ranga miasta, ale również położenie geograficzne i szersze uwarunkowania determinujące trajektorie rozwojowe miast. Na końcu zaproponowany został ogólny model i kierunki prowadzenia nowej KPM.

Mamy nadzieję, że raport rekomendacyjny “W kierunku nowej krajowej polityki miejskiej” stanowić będzie istotny głos ekspercki i pomoże nie tylko ukierunkować prace nad polityką państwa wobec miast i urbanizacji, ale również przekona o jej znaczeniu dla całościowej polityki rozwoju. Wyjście z pułapek rozwojowych, zdynamizowanie rozwoju przy jednoczesnym jego równoważeniu wymaga uwzględnienia wyjątkowej roli miast w tym procesie. Swoją rolę mają tutaj do odegrania zarówno duże obszary metropolitalne, które są naszymi lokomotywami rozwojowymi, jak i miasta średnie i małe, zmagające się z licznymi wyzwaniami. Nowa krajowa polityka miejska powinna uwzględnić zróżnicowanie tych wyzwań, ale i potencjałów i dążyć do tego, aby coraz większym stopniu tworzyły one harmonijny i komplementarny system miejski, co jest główną ideą odpowiedzialnej urbanizacji. Nowa KPM winna przełamywać fałszywą alternatywę – wspierać najsilniejszych, czy koncentrować się na tych pozostających w tyle? Przezwyciężenie tej dychotomii w myśleniu o rozwoju i roli polityk publicznych nie jest zadaniem łatwym, ale z pewnością warto spróbować robić i jedno, i drugie – najlepiej w sposób skoordynowany i kompleksowy. Last but not least – odpowiednio kształtowane i zarządzane miasta są kluczowym elementem w zmaganiach z kryzysem klimatycznym. Przestrzenna koncentracja ludzi i ich działalności, będąca cechą definicyjną miasta, z jednej strony implikuje wiele problemów określanych mianem niekorzyści aglomeracji, jednocześnie stanowi wyjątkową szansę na zmniejszenie antropopresji w obszarach niezurbanizowanych i wdrożenie rozwiązań ograniczających negatywne oddziaływanie człowieka na środowisko dzięki efektowi skali i przestrzennej zwartości.

---

POBIERZ

W kierunku nowej krajowej polityki miejskiej. Raport rekomendacyjny

Redakcja: Karol Janas
Autorzy: Karol Janas, Wojciech Jarczewski, Rajmund Ryś, Łukasz Sykała