Menu
W ostatnich latach w powstało wiele opracowań, które pokazują jak kształtować przestrzenie publiczne, aby lepiej służy mieszkańcom. Opracowania dotyczące przestrzeni pieszych mają różną siłę oddziaływania. W chwili obecnej są to dokumenty rozproszone, o różnym stopniu szczegółowości. Część to dokumenty przygotowane przez organizacje pozarządowe, które funkcjonują jako niezobowiązujące rekomendacje dla samorządów. Są jednak i takie, które zostały formalnie przyjęte przez lokalne władze. Co ciekawe większość z nich powstała w roku 2015 lub 2016. Postanowiliśmy zebrać najważniejsze i najciekawsze z nich. Mamy nadzieję, że zapoznanie się z nimi pomoże tworzyć lepsze przestrzenie publiczne w polskich miastach.
• Bydgoszcz – „Katalog dobrych praktyk w projektowaniu przestrzeni pieszej” z 2016 r., opracowany przez Stowarzyszenie na rzecz rozwoju transportu publicznego w Bydgoszczy. Zawiera 14 przykładowych rozwiązań uspokojenia ruchu. Przyjęty jako prawo lokalne Zarządzeniem Prezydenta Miasta Bydgoszczy z dnia 15 marca 2016 r, a zaktualizowane w 2018 r. przez Stowarzyszenie Społeczny Rzecznik Pieszych w Bydgoszczy.
• Kalisz – „Standardy dla projektantów, wykonawców i zarządców infrastruktury dla pieszych”, gdzie głównym założeniem jest rezygnacja z budowy nawierzchni niewygodnych dla pieszych, w tym z kostki brukowej, dokument opracowany na zlecenie miasta i funkcjonujący jako prawo miejscowe Zarządzeniem Prezydenta Miasta Kalisza z dnia 27 grudnia 2016 r. Dokument podzielony jest na: zalecenia, które mają charakter obligatoryjny, oraz rekomendacje, dopuszczenie i niedopuszczenie. Odstępstwa od przyjętych zasad muszą przebiegać tylko według określonej procedury.
• Lublin – „Lubelskie standardy piesze. Kierunki rozwoju ruchu pieszego w Lublinie”, 2016 r., podzielone na cztery obszary: kierunki rozwoju, diagnoza, koncepcja sieci pieszej oraz karty i przykłady, opracowane na zlecenie miasta na podstawie „Atlasu sytuacji pieszych”, wdrożone Zarządzeniem Prezydenta Miasta Lublina z dnia 9 lutego 2017 r.
• Wrocław – „Wrocławskie standardy dostępności przestrzeni miejskich” przyjęte w styczniu 2019 r., to obszerny katalog składający się z sześciu części: ruch pieszy, przestrzeń, piesi wśród pojazdów, pojazdy wśród pieszych, ekologia oraz baza wiedzy, obecnie dokument funkcjonuje jako regularnie stosowany przez urzędników miejskich i obowiązujący projektantów. We Wrocławiu funkcjonują również ,,Wrocławskie standardy kształtowania przestrzeni miejskich przyjaznych pieszym„, które mają formę zaleceń i dobrych praktyk.
• Warszawa – Zarządzeniem Prezydenta Miasta St. Warszawy z dnia 23 października 2017 r. przyjęto trzy dokumenty: ,,Standardy dostępności„, ,,Standardy infrastruktury dla pieszych” oraz ,,Wytyczne infrastruktury dla pieszych„. Stosowanie przyjętych standardów jest obowiązkowe na terenie Warszawy (z możliwością odstępstwa za zgodą przedstawicieli władz miasta), a wytycznych – zalecane.
• Gdynia – ,,Standardy dostępności dla miasta Gdyni” z 2014 r., to zestaw wytycznych w zakresie projektowania uniwersalnego m.in. w zakresie projektowania ciągów pieszych, pieszo-rowerów, terenów rekreacyjnych.
• Łódź – ,,Łódzki standard dostępności” to przyjęty zarządzeniem w 2017 roku dokument przedstawiający zasady projektowania uniwersalnego w różnych przestrzeniach, m.in. ciągach pieszych, placach, terenach rekreacyjnych.
• ,,Organizacja przestrzeni ulic w obszarach śródmiejskich” poradnik powstały dzięki Ministerstwu Infrastruktury i Rozwoju w 2013 roku. Publikacja zawiera rekomendacje podzielone na pięć rozdziałów: kształtowanie przestrzeni ulic, ruch pieszy, transport zbiorowy, ruch rowerowy, organizacja ruchu, parkowanie.
• ,,Standardy dostępności ruchu pieszych dla miast i gmin Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii” dokument z 2020 roku jest efektem kilkumiesięcznej pracy realizowanej w konsultacji z przedstawicielami miast i gmin tworzących Metropolię, przedsiębiorców, seniorów, osób z niepełnosprawnościami, organizacji pozarządowych i społeczników.
• „Atlas sytuacji pieszych” z 2016 r. to powstałe w ramach Roku Jana Ghela w Lublinie i wzorujący się na jego ideach dokument, opisujący efektywność poruszania się, intermodalność podróży, rolę zieleni, wody, posadzki, mebli miejskich itp.
• Seria „Bezpieczne miasto – inna droga” to zestaw broszur przygotowanych przez Fundację Normalne Miasto-Fenomen. W cyklu poruszono 17 różnych tematów dotyczących m.in.: funkcji ulicy, bezpieczeństwa przy szkołach, projektowania przejść dla pieszych, projektowania uniwersalnego. W Łodzi opracowano także ,,Alfabet ulicy„. To krótki przewodnik skierowany głównie do mieszkańców o tym, jak projektować ulice. Publikacja powstała w 2018 roku na potrzeby konsultacji społecznych dla ulic Starego Polesia w Łodzi.
• Rzecznik Praw Obywatelskich w 2015 r. wydał podręcznik ,,Przestrzeń publiczna przyjazna seniorom„. Oprócz rekomendacji w publikacji zawarto również dobre praktyki z polskich miast, m.in. Warszawy, Kluczborka i Wieliczki.
• „Przepis na ulicę” z 2015 r. to opracowana przez Fundację Pracownia Zrównoważonego Rozwoju publikacja, gdzie przedstawiono m.in. dobre praktyki w zakresie projektowania bezpiecznych ulic. Autorzy przygotowali te porady dotyczące konsultacji społecznych, które dotyczą przestrzeni publicznych.
• Z okazji Europejskiego Tygodnia Mobilności w 2015 r. we Wrocławiu opracowano ,,Poradnik ochrony chodników przed parkowaniem„.
• Stowarzyszenie Zielone Mazowsze w 2015 r. opracowało publikację pt. „Bezpieczna i zrównoważona mobilność. Sposoby na usprawnienie ruchu w mieście”, gdzie znaleźć można 11 usprawnień pogrupowanych na piesze, rowerowe, transportowe oraz „dla wszystkich”.
• ,,Wpływ przepisów i stanu infrastruktury na jakość ruchu pieszego” z 2015 r. oraz „Pieszy Wrocław. Dobre praktyki i zestaw rekomendacji dla rozwoju miasta” z 2016 r. to publikacje przygotowane przez Stowarzyszenie Akcja Miasto.
• ,,Włącznik – projektowanie bez barier„ to najnowsza publikacja Fundacji Integracji, która regularnie wypuszcza materiały dotyczące projektowania uniwersalnego. W dokumencie można znaleźć m.in. zasady projektowania przestrzeni publicznych z uwzględnieniem potrzeb użytkowników z różnymi niepełnosprawnościami.
Wszelkie prawa zastrzeżone 2019 Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR
projekt i wdrożenie
[…] w ramach współpracy z Obserwatorium Polityki Miejskiej przygotowaliśmy zestawienie standardów kształtowania przyjaznych przestrzeni publicznych w polskich miastach – TUTAJ […]