OPM

Cyfryzacja urzędów miast

Agata Miazga, Klaudia Dziadowicz, Paweł Pistelok 

Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej

https://doi.org/10.51733/opm.2022.02

 

 

 

 

Raport w punktach

  • Administracja przyszłości w coraz większym stopniu będzie w swoich działaniach wykorzystywać
    technologie ICT (dalej ICT od ang. information and communication technologies). Polskie samorządy zmieniają się i stopniowo zwiększają swoje kompetencje oraz możliwości działania, ale wciąż są dopiero na początku drogi ku pełnej transformacji cyfrowej.
    • W 45% miast prędkość internetu nie przekraczała 100 Mbit/s i choć w 2020 roku internet w samorządach lokalnych wyraźnie przyspieszył, to i tak jest wolniejszy od tego, z którego korzysta
    administracja centralna.
    • Rośnie popularność usług chmurowych. W 2020 roku urzędy w miastach najczęściej wykorzystywały chmurę do utrzymywania strony internetowej (86%), rzadziej do hostingu baz danych (43%), przechowywania plików (38,8%) czy korzystania z oprogramowania biurowego (20,1%).
    • Na wzrost popularności różnych rozwiązań cyfrowych w urzędzie bez wątpienia wpłynęła pandemia COVID-19, która zachęciła miasta zarówno do wprowadzania nowych rozwiązań dla pracowników, związanych np. ze zwiększeniem zdalnego dostępu do miejskich zasobów, jak i wdrażania kolejnych e-usług dla mieszkańców.
    • Choć niemal 84% miast zatrudnia swoich specjalistów ICT, to i tak co trzeci ośrodek przy obsłudze informatycznej urzędu korzysta z dodatkowej pomocy zewnętrznych wykonawców. Najwięcej tego typu sytuacji występuje w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców, gdzie ma miejsce największa liczba zadań związanych z cyfryzacją i największa rywalizacja o pracowników.
    • Do głównych barier utrudniających transformację cyfrową urzędów nadal należą przede wszystkim niewystarczające środki finansowe, na co zwróciło uwagę ok. 92% badanych miast. Mniej istotne były trudności związane z niechęcią pracowników do zmian (51%), niskimi kompetencjami urzędników (42%) czy obowiązującym prawem (40%).
    • Pomimo różnych trudności urzędy w miastach wprowadzają coraz więcej e-usług dla mieszkańców. Niestety, duża część z nich jest rozproszona po różnych stronach oraz rzadko pozwala na załatwienie całej sprawy online. W przypadku 61% e-usług mieszkańcy i tak na pewnym etapie (np. dostarczenia decyzji) muszą udać się do urzędu osobiście.
    • W większości miast dużych (100–200 tys. i powyżej 200 tys.) informacje o e-usługach są co prawda zgromadzone na jednej stronie, ale nadal trudno ją znaleźć. Podobnie jak w innych miastach możliwości załatwiania przez obywateli spraw online są nadal dość ograniczone i dotyczą na ogół tylko rozwiązań wyspowych i niepowiązanych ze sobą.
    • Tylko dwa urzędy (Warszawa i Kraków) pokusiły się o stworzenie bardziej kompleksowego pakietu e-usług związanych z podatkami, a jedynie Warszawa – z odpadami. W szczególności warto
    przyjrzeć się działaniom stolicy, które opisaliśmy szczegółowo w ramach analizy dobrej praktyki.
    • Poprawa dostępności e-usług wymaga przede wszystkim spojrzenia na nie z perspektywy użytkownika i zadbania o to, by różne rozwiązania były łatwiejsze do odszukania i zrozumiale opisane. Warto też położyć nacisk na stopniowe rozbudowywanie funkcjonalności i tworzenie coraz
    bardziej kompleksowych e-usług, a także na zapewnienie mieszkańcom wsparcia w korzystaniu
    z tych rozwiązań.

Literatura

Bójko M., Batko-Tołuć K., 16.12.2020, Cyfrowy urząd?, Sieć Obywatelska Watchdog. Dostępne na:
https://siecobywatelska.pl/cyfrowy-urzad [data dostępu: 20.04.2022].
Digital Transformation in the Public Sector. A Candid Survey of Modernization in Federal, State, and
Local Governments, Government Business Council. Dostępne na: https://institutes.kpmg.us/
government/articles/2019/public-sector-modernization.html [data dostępu: 20.04.2022].
GUS, 2019, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2015–2019, GUS,
Warszawa–Szczecin.
GUS, 2019, Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w jednostkach administracji
publicznej w 2019 r., Warszawa. Dostępne na: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-
-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne/wykorzystanie-technologii-informacyjno-komunikacyjnych-w-jednostkach-administracji-publicznej-przedsiebiorstwach-
-i-gospodarstwach-domowych-w-2019-roku, 3,18.html [data dostępu: 20.04.2022].
GUS, 2020, Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w jednostkach administracji
publicznej w 2020 r., Warszawa. Dostępne na: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-
-technika-spoleczenstwo-informacyjne/spoleczenstwo-informacyjne/wykorzystanie-technologii-informacyjno-komunikacyjnych-w-jednostkach-administracji-publicznej-przedsiebiorstwach-
-i-gospodarstwach-domowych-w-2020-roku, 3,19.html [data dostępu: 20.04.2022].
Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) na 2021 r. Dostępne na: https://cyberpolicy.nask.pl/indeks-gospodarki-cyfrowej-i-spoleczenstwa-cyfrowego-desi-2021 [data dostępu: 20.04.2022].
Komisja Europejska, 2020, eGovernment Benchmark 2020. Dostępne na: https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/c0bd38e3-f98e-11ea-b44f-01aa75ed71a1 [data dostępu: 20.04.2022].
Komisja Europejska, 2021, eGovernment Benchmark 2020.
Larman C., 2004, Agile and Iterative Development. A Manager Guide, Addison-Wesley Professional,
Boston.
Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego, 2016, Rozwój e-usług i e-administracji w małopolskich urzędach, Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego, Kraków, 2016.
Organizacja Narodów Zjednoczonych, 2020, E-Government Survey 2020, Nowy Jork. Dostępne na:
https://publicadministration.un.org/egovkb/en-us/Reports/UN-E-Government-Survey-2020
[data dostępu: 20.04.2022].
Śledziewska K., Zięba D., 2016, E-administracja w Polsce na tle Unii Europejskiej. Jak z niej (nie) korzystamy, Digital Economy Lab UW, Warszawa.
Alert Szczecin, https://alertszczecin.pl
Białostocka Komunikacja Miejska, https://komunikacja.bialystok.pl
Białystok, Oficjalny Portal Miasta, https://www.bialystok.pl
Bielsko-Biała – Oficjalna strona Urzędu Miejskiego, https://bielsko-biala.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Gmina Miasta Gdańska – Urząd Miejski w Gdańsku, https://bip.gdansk.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Miasto Kraków, https://www.bip.krakow.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Toruń, https://www.bip.torun.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miasta Kalisza, https://www.bip.kalisz.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miasta Katowice, https://bip.katowice.eu
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miasta Olsztyna, https://umolsztyn.bip.gov.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miasta Ruda Śląska, https://rudaslaska.bip.info.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miasta Rybnika, https://bip.um.rybnik.eu
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miejski w Bytomiu, https://www.bytom.pl/bip
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej, https://www.bip.dabrowa-gornicza.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miejski w Koszalinie, https://bip.koszalin.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miejski w Radomiu, https://bip.radom.pl
Biuletyn Informacji Publicznej – Związek Międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”, https://www.goap.org.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Chorzów, https://bip.chorzow.eu
Biuletyn Informacji Publicznej m.st. Warszawy, https://bip.warszawa.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Poznania, https://bip.poznan.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miast Włocławek, https://bip.um.wlocl.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Bydgoszczy, https://bip.um.bydgoszcz.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Częstochowy, https://bip.czestochowa.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Gdyni, https://bip.um.gdynia.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego, https://bip.wrota.lubuskie.pl/
umgorzow
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Lublina, https://bip.lublin.eu
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Łodzi, https://bip.uml.lodz.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Opola, https://www.bip.um.opole.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Rzeszowa, https://bip.erzeszow.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Sosnowiec, http://www.bip.um.sosnowiec.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Szczecina, http://bip.um.szczecin.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Tarnowa, https://bip.malopolska.pl/umtarnow
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Tychy, https://bip.umtychy.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta w Kielcach (str. archiwalna), http://www.bip.kielce.eu
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Zielona Góra, https://bip.zielonagora.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Białymstoku, https://bip.bialystok.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, https://bip.um.bielsko.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Elblągu, http://um-elblag.samorzady.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Gliwicach, https://bip.gliwice.eu
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Wałbrzychu, https: //bip.um.walbrzych.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Zabrzu, https://bip.miastozabrze.pl
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego Wrocławia, https://bip.um.wroc.pl
Bydgoska Karta Miejska, https://bydgoskakartamiejska.com.pl
Centrum usług Komunalnych w Częstochowie, https://cuk.czestochowa.pl
Cleaner, https://cleaner.pl
Częstochowa – oficjalna strona miasta, https://www.czestochowa.pl
Czysta Bydgoszcz, https://www.czystabydgoszcz.pl
Czysty Płock, https://czysty.plock.eu
Czysty Olsztyn, https://czysty.olsztyn.eu
Departament Gospodarki Komunalnej Urzędu Miejskiego w Białymstoku, http://odpady.bialystok.pl
Eco Harmonogram, https://app.ecoharmonogram.pl
Ecoszczecin.pl, https://ecoszczecin.pl
Edokumenty Olsztyn, https://edeklaracje.olsztyn.eu
Ekosystem Wrocław, https://ekosystem.wroc.pl
Elbląg – Gospodarka Odpadami Komunalnymi, http://gok.elblag.eu
Elbląskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej, https://www.epgk.pl
Elektroniczne Płatności Olsztyna, https://epo.olsztyn.eu
Eneris, https://eneris.pl
EPUAP – Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, https://epuap.gov.pl/wps/portal
eUrząd – tyski portal informacyjno-płatniczy, https://eurzad.umtychy.pl
eUrząd – Urząd Miasta Torunia, https://www.um.torun.pl
eUrząd Miasta Szczecin, https://eurzad.szczecin.pl
Google Play, https://play.google.com
Gospodarka Odpadami – Miasto Tarnów, http://odpady.tarnow.pl
Harmonogram odbioru odpadów MPGK Rzeszów, http://www.mpgk.pl/www/aktualnosci/aplikacja.html
Harmonogramy gospodarki odpadami, https://schedules.evenio.com.pl
Gospodarka odpadami – miasto Sosnowiec – deklaracje, https://sosnowiec.eco-sanit.pl: 8443/deklaracje
Gospodarka odpadami – miasto Sosnowiec – IBOP, https://sosnowiec.eco-sanit.pl: 8443/ibop
Platforma SEKAP, https://www.sekap.pl (strona została wyłączona po realizacji badania, w 2022 r.)
Internetowe Biuro Obsługi Klienta Urzędu Miasta Tychów, https://ibok.umtychy.pl
Internetowe Biuro Obsługi Mieszkańca – Urząd Miejski w Radomiu, https://ibom.radom.pl
JARTEX, http://jartex-kalisz.pl
Kaliskie Linie Autobusowe, https://kla.com.pl/e-bilety
Karta łodzianina, https://kartalodzianina.pl
Karta mieszkańca – Gdynia, https://karta.um.gdynia.pl
Kielce – oficjalna strona miasta, http://www.um.kielce.pl
Kielecka Karta Miejska – ZTM w Kielcach, https://kkm.ztm.kielce.pl
KOM-EKO, https://www.kom-eko.pl
Krakowski Portal Podatnika, https://kpp.um.krakow.pl
Kraków.pl, https://www.krakow.pl
Łódź.pl, https://uml.lodz.pl
Lubika – Portal Pasażera, https://ewniosek.ztm.lublin.eu/kbe
Łódzkie Centrum Kontaktu z Mieszkańcami, https://lckm.uml.lodz.pl
MG-6 – Związek Celowy Gmin, https://www.zcg.net.pl
Miasto Gdynia – Wydział Gospodarki Nieruchomościami i Geodezja, https://nasze.miasto.gdynia.pl
Miejski Serwis Internetowy – Gliwice, https://gliwice.eu
Miejski Zakład Gospodarowania Odpadami w Dąbrowie Górniczej, http://mzgodg.pl
56 Literatura
Miejski Zakład Komunikacji w Gorzowie Wielkopolskim, https://www.mzk-gorzow.com.pl
Miejski Zakład Komunikacji w Koszalinie, http://mzk.koszalin.pl
Miejski Zakład Komunikacyjny w Opolu – ebilet, https://ebilet.mzkopole.pl
Miejski Zakład Komunikacyjny w Toruniu, https://mzk-torun.pl
Miejski Zakład Usług Komunalnych w Wałbrzychu, https://mzuk.com.pl
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Katowice, https://www.mpgk.com.pl
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Częstochowie, https://www.mpk.czest.pl
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Tarnowie, https://mpk.tarnow.pl
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne we Włocławsku, https://mpk.com.pl
Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w Krakowie, https://mpo.krakow.pl
Moja Warszawa, https://moja.warszawa19115.pl
NaprawmyTo.pl, https://naprawmyto.pl
Oficjalna strona Urzędu Miejskiego, https://bielsko-biala.pl
Oficjalny portal internetowy Wrocławia, https://www.wroclaw.pl
Oficjalny Serwis Miasta Wałbrzycha, https://urzad.um.walbrzych.pl
Olsztyńska Karta Miejska, https://kartamiejska.olsztyn.eu
Opole Segreguje – System Gospodarki Odpadami Komunalnymi, https://www.smieciopolis.opole.pl
Platforma e-Usług Publicznych, https://peup.um.opole.pl
Platforma informacyjno-płatnicza Wrocławia, https://plip.um.wroc.pl
Płatności online za czynności urzędowe – m. st. Warszawa, https://warszawa.oplatyurzedowe.pl
Płockarta, https://plockarta.eu
Podatki i opłaty on-line – miasto Wrocław, https://przyjazne-deklaracje.pl/wroclaw
Podatki lokalne on-line w mieście Koszalin, https://przyjazne-deklaracje.pl/koszalin
Podatki on-line – miasto Gdańsk, https://przyjazne-deklaracje.pl/gdansk
Podatki online w mieście Poznań, https://przyjazne-deklaracje.pl/poznan
Portal Elektronicznych Usług Publicznych Miasta Krakowa, https://peu.um.krakow.pl
Portal Frontend Urzędu Miejskiego w Wałbrzychu, https://e.walbrzych.eu
Portal Miasta Gdańska – Płatności online, https://oplaty.gdansk.pl
Portal Miasta Gdańska, https://www.gdansk.pl
Portal Mieszkańca – Gospodarka odpadami, https://odpady-komunalne.kielce.eu
Poznańska Elektroniczna Karta Aglomeracyjna, https://www.peka.poznan.pl
PREZERO, http://prezero-bielsko.pl
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Koszalinie, https://www.pgkkoszalin.pl
Przedsiębiorstwo Oczyszczania Miasta EKO Sp. z o.o., https://www.harmonogram.eko.kalisz.pl (strona
zmieniła adres na: https://eko.kalisz.pl)
Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. z siedzibą w Kaliszu – odpady wielkogabarytowe,
https://wodociagi-kalisz.pl/Odpady-wielkogabarytowe
Radom – siła w precyzji, http://www.radom.pl
Radomska Karta Miejska – Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji w Radomiu, https://rkm.mzdik.pl
Razem dla Rzeszowa – Mapa punktów zapalnych, https://razemdlarzeszowa.com.pl/mapy/mapa-
-punktow-zapalnych
REMONDIS, https://res.remondis.pl
RudaSlaska.com.pl, https://rudaslaska.com.pl
Rzeszowski Transport Miejski, https://ebilet.erzeszow.pl
SANIKO, http://saniko.com.pl
Serwis e-Deklaracje – Platforma komunikacji elektronicznej, https://odpady.um.szczecin.pl
Serwis informacyjny Urzędu Miasta Rzeszowa, https: //www.erzeszow.pl
Strefa usług elektronicznych Gorzowa Wielkopolskiego, https://dane.um.gorzow.pl
Literatura 57
Strefa usług elektronicznych Urzędu Miasta Chorzowa, https://esib.chorzow.eu
Strona informacyjna dotycząca segregacji odpadów miasta Chorzowa, https://www.odpady.chorzow.eu
Strona internetowa miasta Bytomia, https://www.bytom.pl
Strona internetowa miasta Chorzowa, https://www.chorzow.eu
Strona internetowa miasta Chorzowa, https://www.opole.pl
Strona internetowa miasta Dąbrowa Górnicza, https://www.dabrowa-gornicza.pl
Strona internetowa miasta Gdyni, https://www.gdynia.pl
Strona internetowa miasta Gorzowa Wielkopolskiego, https://um.gorzow.pl
Strona internetowa miasta Kalisza, https://www.kalisz.pl
Strona internetowa miasta Katowic, https://www.katowice.eu
Strona internetowa miasta Koszalina, https://www.koszalin.pl
Strona internetowa miasta Lublina, https://lublin.eu
Strona internetowa miasta Olsztyna, https://olsztyn.eu
Strona internetowa miasta Płocka, https://nowy.plock.eu
Strona internetowa miasta Poznania, https://www.poznan.pl
Strona internetowa miasta Rybnika – rachunki, https://rachunki.rybnik.eu
Strona internetowa miasta Rybnika, https://www.rybnik.eu
Strona internetowa miasta Sosnowca, https://www.sosnowiec.pl
Strona internetowa miasta Tarnowa, https://tarnow.pl
Strona internetowa miasta Tychów, https://umtychy.pl
Strona internetowa miasta Zabrza, https://miastozabrze.pl
System e-Usług Publicznych – Wydział Geodezji, Kartografii i Katastru Starostwa Powiatowego w Krakowie, https://webewid.powiat.krakow.pl
System Gospodarowania Odpadami – Toruń, http://www.odpady.torun.pl
Śląska Karta Usług Publicznych, https://portal.kartaskup.pl
Toruń – Dbam o miasto, https://dbamomiasto.torun.pl
URBANCARD – Wrocławska Karta Miejska – portal pasażera, https://www.urbancard.pl
Urząd Bydgoszcz, https://um.bydgoszcz.pl
Urząd Miasta Płocka – płatności online, https://plock.oplatyurzedowe.pl
Urząd Miasta Szczecin – opłaty urzędowe, https://szczecin.oplatyurzedowe.pl
Urząd Miasta Włocławek, https://www.wloclawek.eu
Urząd Miasta Zielona Góra, https://www.zielona-gora.pl
Urząd Miejski w Bielsku-Białej – płatności online, https://bielsko-biala.oplatyurzedowe.pl
Urząd Miejski w Elblągu on-line, http://urzadonline.umelblag.pl
Urząd Miejski w Gliwicach – płatności online, https://gliwice.oplatyurzedowe.pl
Warszawa – oficjalny portal miasta, https://um.warszawa.pl
Warszawski Transport Publiczny, https://www.wtp.waw.pl
Wyrzucam.to, http://www.wyrzucam.to
Zakład Gospodarki Komunalnej w Zielonej Górze, http://zgk.net.pl
Zarząd Dróg, Komunikacji i Utrzymania Miasta w Wałbrzychu, https://zdkium.walbrzych.pl
Zarząd Komunikacji Miejskiej w Elblągu, https://www.zkm.elblag.com.pl
Zarząd Transportu Drogowego w Rybniku, http://www.ztz.rybnik.pl
Zasady gospodarowania odpadami, https://segreguj.gliwice.eu
Zbieraj selektywnie – serwis Wydziału Nadzoru Właścicielskiego, Gospodarki Komunalnej i Informatyzacji
Urzędu Miasta Włocławka, https://zbierajselektywnie.pl
Zielonogórska Karta Miejska – Elektroniczny Bilet, https://biletelektroniczny.mzk.zgora.pl