///Foto: Flickr, Sanok, Kamil Porembiński

Ministerstwo Rozwoju opracowało pakiet, którego celem jest wsparcie rozwoju średnich miast. Na pomoc w pierwszej kolejności mogą liczyć 122 ośrodki, m.in. Bytom, Konin, Radom, Sanok, Sandomierz, Wałbrzych, Sieradz, Inowrocław, Kłodzko, Słupsk oraz Zabrze. Chodzi m.in. o wsparcie 2,5 mld zł z funduszy UE na lata 2014-2020 oraz pomoc w ściąganiu dużych inwestorów.

Przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju pakiet działań dla miast średnich jest wynikiem realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR). Chodzi o miasta liczące powyżej 20 tys. mieszkańców oraz miasta będące stolicami powiatów z wyłączeniem miast wojewódzkich, które mają powyżej 15 tys. mieszkańców – obecnie jest to 255 miejscowości w całej Polsce.

– Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju określa nowy model rozwoju Polski, w tym rozwoju regionalnego – zrównoważonego, równomiernie obejmującego cały kraj i uwzględniającego różnorodność i specyfikę polskich miast, miasteczek i wsi. Każdy taki obszar naszego kraju musi być włączony w procesy rozwojowe, przez zidentyfikowanie i wsparcie jego indywidualnych zasobów i unikalnego potencjału – powiedział wicepremier Mateusz Morawiecki.

Według analiz przeprowadzonych przez Polską Akademię Nauk szczególnego wsparcia potrzebują co najmniej 122 ośrodki miejskie. Są to miasta, które w największym stopniu tracą funkcje społeczno-gospodarcze, np. Bytom, Konin, Radom, Sanok, Sandomierz, Wałbrzych, Sieradz, Inowrocław, Kłodzko, Słupsk, Zabrze. Zidentyfikowane 122 ośrodki zostały podzielone zgodnie ze SOR na cztery grupy, tj.
– silna utrata funkcji, mocno niekorzystna sytuacja społeczno-gospodarcza;
– silna utrata funkcji, niekorzystna sytuacja społeczno-gospodarcza;
– utrata funkcji, mocno niekorzystna sytuacja społeczno-gospodarcza;
– utrata funkcji, niekorzystna sytuacja społeczno-gospodarcza.

Przygotowany pakiet przewiduje szereg różnorodnych i wzajemnie uzupełniających się inicjatyw. Jego kluczowym elementem ma być wsparcie z krajowych programów operacyjnych, zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju. Wyniesie ono prawie 2,5 mld zł z funduszy UE na lata 2014-2020.

– Pakiet działań dla miast średnich składa się z trzech zasadniczych faz. Faza pierwsza zostaje uruchomiona już dziś i polega ona na dostosowaniu istniejących narzędzi i instrumentów: polityki lokowania inwestycji i przyciągania inwestorów, preferencji w dostępie do funduszy europejskich w ramach programów krajowych oraz pozyskiwania innych źródeł finansowania w szczególności w ramach Funduszu Inwestycji Samorządowych zarządzanego przez Polski Fundusz Rozwoju, który jest jednym z partnerów Pakietu. Nie jest to jednak zbiór zamknięty – pracujemy nad tym aby Pakiet poszerzał się o kolejne inicjatywy – zaznaczył wiceszef resortu rozwoju Adam Hamryszczak.

Krajowe Programy Operacyjne

W krajowych programach operacyjnych przewidziano preferencje dla miast średnich, m.in. poprzez dedykowane nabory w wybranych obszarach. Pierwsze z nich planowane są już na ten rok:

– w maju w Programie Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) planowany jest konkurs dotyczący poprawy środowiska miejskiego w zakresie zdegradowanych obszarów miast z wydzieloną kopertą 100 mln zł dla 255 miast średnich, w tym 50 mln zł dla 122 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze;

– w czerwcu/lipcu w Programie Polska Wschodnia (POPW) planowany jest konkurs z wydzieloną kopertą 60 mln zł dla projektów zlokalizowanych na terenie miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze z obszaru Polski Wschodniej dotyczący wdrażania innowacji przez MŚP;

– w październiku w Programie Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) planowany jest konkurs o wartości 15 mln zł dotyczący współpracy ponadnarodowej w obszarze rewitalizacji społecznej dedykowany dla 122 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze;

– pod koniec roku w Programie Inteligentny Rozwój (POIR) planowany jest konkurs o wartości 400 mln zł dotyczący badań na rynek w całości dedykowany dla projektów realizowanych na terenie 255 miast średnich.

Fundusz Inwestycji Samorządowych

Kolejnym sposobem mającym na celu wsparcie średnich miast jest wykorzystanie instrumentów innych niż dług lub dotacje, które znajdują się w ofercie Funduszu Inwestycji Samorządowych (FIS), zarządzanego przez Polski Fundusz Rozwoju. W ramach Funduszu możliwe jest uzyskanie wsparcia na inwestycje finansowane w całości ze środków krajowych lub zdobycie kapitału na wkład własny do projektów finansowanych ze środków unijnych. Potencjalne obszary wsparcia to: drogi, sektor wodnokanalizacyjny, gospodarka odpadami, zaopatrzenie w energię oraz gaz, infrastruktura społeczna, rewitalizacja, transport zbiorowy czy ochrona zdrowia.

Fundusz oferuje dwa modele inwestycyjne wejść kapitałowych. W przypadku projektów spółek komunalnych, Fundusz kierować będzie środki do spółek poprzez obejmowanie akcji spółek, udzielanie pożyczek wspólnika czy udzielanie podporządkowanego finansowania dłużnego (pożyczki, obligacje). W przypadku projektów, w których budżet samorządu pozyskuje finansowanie na inwestycje dotyczące jego zadań statutowych, Fundusz może skierować środki poprzez odpłatne nabycie od samorządu prawa użytkowania akcji spółek komunalnych bądź poprzez nabycie lub objęcie udziałów istniejących spółek komunalnych. Fundusz Inwestycji Samorządowych dysponuje kwotą 400 mln zł. Część tych środków zasili rozwój miast średnich.

Lokalizacja inwestycji

Istotnym problem z jakim zmagają się średnie miasta jest przyciąganie nowych inwestycji.  Z poziomu lokalnego, zwłaszcza w mniejszych miastach, nie ma narzędzi, które w zdecydowany sposób mogą odpowiedzieć na potrzebę skutecznego przyciągania inwestycji, dlatego w dwóch obszarach zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju wprowadzane są obecnie zmiany, mające stymulować lokalizację nowych inwestycji prywatnych na terenie miast średnich.

Pierwszym z nich jest Program wspierania inwestycji o istotnym znaczeniu dla gospodarki polskiej. W jego znowelizowanej wersji wprowadzone zostaną preferencyjne warunki w wysokości pomocy publicznej dla inwestorów, którzy jako miejsce lokalizacji wybiorą miasto średnie. Inwestycje ulokowane w miastach średnich narażonych na utratę funkcji społeczno-gospodarczych będą objęte szczególnymi preferencjami, przekładającymi się na ocenę inwestora oraz maksymalną wysokość wsparcia w tzw. kalkulatorze grantowym. Drugim jest nowa polityka funkcjonowania Specjalnych Stref Ekonomicznych. Inwestorzy, którzy jako miejsce realizacji projektu wybiorą miasto średnie, będą mieli znacząco zwiększone szanse na uzyskanie korzyści związanych ze zwolnieniem nowej inwestycji z podatków CIT i PIT. Prace nad odpowiednimi zmianami legislacyjnymi są na ukończeniu, tak, aby nowe przepisy mogły w ciągu najbliższych miesięcy wejść w życie, a zachęty dla inwestorów dały praktyczne efekty w postaci kolejnych przedsięwzięć lokowanych w miastach średnich i przekładały się na ich rozwój.

Więcej:

Pakiet działań dla miast średnich – prezentacja 

Lista 255 miast średnich

Lista 122 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze 

Bądź na bieżąco i polub nas na Facebooku

[ezcol_2third][/ezcol_2third] [ezcol_1third_end]
Kalendarz miejskich wydarzeń[/ezcol_1third_end]

Możliwość komentowania została wyłączona.