Eksperci z Instytutu Rozwoju Miast i Regionów opublikowali wyniki badań, których celem była ocena dotychczasowego systemu prowadzenia rewitalizacji oraz sformułowanie wniosków i rekomendacji dotyczących jego dalszego funkcjonowania. Główne założenia systemu sprawdzają się, ale jeszcze potrzeba lat, aby ocenić, czy działania podjęte przez samorządy się sprawdziły.

Ustawa o rewitalizacja usankcjonowała w Polsce systemowe podejście do rewitalizacji jako składowej polityki miejskiej po blisko ćwierćwieczu od rozpoczęcia debaty na temat prawnych ram rewitalizacji. Ustawa zdefiniowała rewitalizację jako zintegrowany proces mający na celu wyprowadzenie obszarów zdegradowanych z kryzysu poprzez kompleksowe działania odpowiadające na zidentyfikowane zjawiska kryzysowe. W centrum działań rewitalizacyjnych postawiono odpowiedź na kryzys w sferze społecznej, dając gminom nowe narzędzia, które miały rewitalizację usprawnić, a często wręcz umożliwić. Instytut Rozwoju Miast i Regionów postanowił z perspektywy kilku lat obowiązywania ustawy ocenić efekty funkcjonujących rozwiązań prawnych.

Publikacja ,,Ewaluacja systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce” została opracowana na podstawie raportu końcowego z badania ewaluacyjnego, zrealizowanego na zamówienie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR). Jest to zapis wyników pierwszego zakrojonego na tak szeroką skalę badania poświęconego ocenie systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce. Choć proces rewitalizacji był już wcześniej częściowo poddawany ewaluacji przy okazji podsumowań poprzednich unijnych perspektyw budżetowych: 2004-2006 i 2007-2013, dopiero obecna ocena mogła być dokonana z odmiennej perspektywy- już po przyjęciu ustawy o rewitalizacji. 

Monografię rozpoczyna część metodyczna, obejmująca w rozdziale pierwszym omówienie celu i przedmiotu badania, jego kontekstu oraz skrótowy opis zastosowanych metod badawczych, natomiast w drugim pola analizy. Następnie, w kolejnych rozdziałach zostały przedstawione wyniki badania w odniesieniu do poziomu lokalnego, regionalnego i krajowego. Rozdziały te mają analogiczną strukturę – po opisie zadań konkretnego poziomu w systemie zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce następują kolejno ocena wpływu działań rewitalizacyjnych na rozwiązanie zdiagnozowanych problemów, skuteczności, użyteczności i efektywności systemu. Jako odrębne rozdziały wydzielono kwestie spójności i trwałości. Osobno została także omówiona europejska wartość dodana polskiego systemu. 

Publikacja zawiera również wnioski i rekomendacje odnoszące się do wyników badań. Z analiz wynika, że główne zasady systemu (fakultatywność rewitalizacji jako zadania własnego, limity koncentracji, prymat obszarów zamieszkałych w wytyczaniu obszarów rewitalizacji, fundamentalna rola problemów społecznych w wyznaczaniu obszarów zdegradowanych, etapowanie działań na obszarze zdegradowanym, znaczenie partycypacji społecznej, dążenie do zwiększenia zaangażowania środków prywatnych) sprawdzają się, ale
wymagają wzmocnienia przez promocję dobrych praktyk. Autorzy zwracają uwagę, że ze względu na długoterminowy horyzont planowanych działań rewitalizacyjnych nie można obecnie jednoznacznie odpowiedzieć, czy ich realizacja w ramach funkcjonującego systemu przyczyniła się do rozwiązania (całkowicie lub częściowo) zdiagnozowanych problemów społecznych.

Wśród pozytywnych efektów zrealizowanych dotychczas działań wymieniany jest np. wzrost wiedzy i kompetencji pracowników gmin w zakresie partycypacji społecznej, która może zostać wykorzystana przy okazji programowania innych polityk publicznych realizowanych z udziałem lokalnej społeczności.  Z kolei negatywnym i niezamierzonym efektem działań rewitalizacyjnych jest ujemna ocena rezultatów projektów zakładających zmianę zagospodarowania przestrzeni publicznych w celu nadania jej nowych funkcji, w szczególności
betonowanie rynków i niewystarczającą ilość zieleni.

---

Pobierz

Ewaluacja systemu zarządzania i wdrażania procesów rewitalizacji w Polsce
red. Aleksandra Jadach-Sepioło

---

---

Weź czynny udział w Kongresie Polityki Miejskiej 2021.
Czekamy na Twoją prezentację do 30 kwietnia.
www.kongres.miasta.pl