Eksperci z Politechniki Wrocławskiej przygotowali publikację, w której w przystępny sposób uzupełniają lukę w wiedzy na temat tego, jak różne scenariusze działań wpływają na zmianę: w zakresie emisji, zapotrzebowania na energię, komfortu termicznego, kosztów i dostępności ciepłej wody. Wnioski i rekomendacje przedstawione są w kontekście 15 różnych lokali. Dla każdego z nich zaproponowano dwa scenariusze zmian wraz z efektami, jakie mogłyby przynieść. 

Rzeczywistość ogrzewania kamienic zdecydowanie odbiega od typowych założeń. By ją zmienić, trzeba ją najpierw zrozumieć. Obserwacja, rozpoznanie i zrozumienie problemów, z którymi borykają się mieszkańcy kamienic, były kluczowe dla badań. Ich rezultat, czyli wnioski i rekomendacje gotowe do wykorzystania przy tworzeniu strategii zmiany znajdują się w  publikacji ,,Węglem i nie węglem. Ogrzewanie kamienic: perspektywa mieszkańców i scenariusze zmian. Rzeczywiste koszty, zużycie energii i warunki korzystania z różnych systemów ogrzewania„.

Zrozumieć problem

Zmiana, o której mowa, polega na odejściu od wykorzystania paliw stałych do ogrzewania mieszkań w przedwojennych kamienicach. Czemu taka zmiana jest potrzebna? Większość miast i miasteczek w Polsce stoi przed wyzwaniem pilnej, a przy tym trwałej poprawy jakości powietrza. Zgodnie z wytycznymi Dyrektywy Unijnej z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy, od ponad dekady prowadzone są w naszym kraju systematyczne pomiary stężenia zanieczyszczeń, a opinia publiczna ma swobodny dostęp do ich wyników. Pomiary te jasno wskazują na główne źródło emisji odpowiedzialnych za bardzo złą jakość powietrza w polskich miastach: jest nim ogrzewanie mieszkań poprzez spalanie paliw stałych w indywidualnych piecach lub kotłach. We Wrocławiu głównym źródłem emisji jest ogrzewanie kamienic. Problem nie jest nowy. Nowa jest świadomość jego powagi. Nauczono się mierzyć wpływ zanieczyszczeń na zachorowalność i długość życia ludzi. Raport Europejskiej Agencji Środowiska wylicza, że w Polsce ekspozycja na pył zawieszony PM2,5 jest wiązana z przeszło 40 tysiącami przedwczesnych zgonów rocznie.

Węglem i nie węglem. Ogrzewanie kamienic: perspektywa mieszkańców i scenariusze zmian.
Rzeczywiste koszty, zużycie energii i warunki korzystania z różnych systemów ogrzewania

Wykonane badania wskazują, że odejście od paliw stałych jest warunkiem nie tylko poprawy jakości powietrza w miastach, ale również zachowania atrakcyjności kamienic dla przyszłych pokoleń. Ogrzewanie za pomocą pieców kaflowych wiąże się z największym natężeniem problemów dla samych mieszkańców, a także ich sąsiadów z piętra, budynku, kwartału i miasta. Kamienice mogą być niemal równie ciepłe, jak współczesne budynki. Zostały zdiagnozowane także problemy lokali, w których mieszkańcy zdecydowali się na rezygnację z węgla na rzecz najprostszych do wdrożenia alternatyw, tj. ogrzewania elektrycznego, poprzez wkład do pieca kaflowego, grzejniki olejowe czy farelki. Borykają się oni albo z bardzo wysokimi rachunkami, albo utrzymują ekstremalnie niskie temperatury w swoich mieszkaniach. W publikacji pokazane jest, jak takie strategie zwiększają koszt ogrzewania dla ich sąsiadów. Pod względem ogrzewania mieszkania w kamienicach nie są samotnymi wyspami. Strategie odchodzenia od paliw stałych powinny to uwzględniać. Publikacja w przystępny sposób uzupełnia lukę w wiedzy na temat tego, jak różne scenariusze działań wpływają na zmianę: w zakresie emisji, zapotrzebowania na energię, komfortu termicznego, kosztów i dostępności ciepłej wody. 

Ciepła kamienica

Publikacja podzielona jest na pięć zasadniczych części: cel zmiany, problemy ogrzewania kamienic, na jakiej podstawie opieramy wnioski, wnioski i rekomendacje, instytucjonalne bariery zmian. W rozdziale pierwszym zarysowano zakres zmian, koniecznych do osiągnięcia celu, jakim jest czyste powietrze zimą w miastach. Jednocześnie zdefiniowano pięć problemów, z którymi należy się zmierzyć, by zmiany w zakresie ogrzewania miały pozytywny efekt środowiskowy, społeczny i ekonomiczny. Problemy te to:

• Emisja zanieczyszczeń: wpływ głównego oraz dodatkowego systemu grzewczego na jakość powietrza.
• Zapotrzebowanie na energię lokalu i budynku.
• Komfort termiczny mieszkańców.
• Koszty ogrzewania oraz ciepłej wody.
• Dostępność ciepłej wody.

Dużo miejsca poświęcono kwestii zapotrzebowania na energię mieszkań, jako że w kamienicach jest ono głównym katalizatorem problemów w innych omawianych obszarach. Dla typowej kamienicy pokazano scenariusze obniżania zapotrzebowania na energię oraz kluczowe różnice strat ciepła z poszczególnych lokali, w zależności od ich położenia w budynku oraz wzajemnego wpływu sąsiednich lokali w sezonie grzewczym. Wnioski i rekomendacje są przedstawione w kontekście 15 różnych lokali. Dla każdego z nich zaproponowano dwa scenariusze zmian wraz z efektami, jakie mogłyby przynieść. 

Jak zwracają autorzy, książka ta ma wspomóc wiele osób i instytucji, których zaangażowanie jest warunkiem obniżenia emisji związanych z ogrzewaniem kamienic. Dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego proponowane jest narzędzie prowadzące przez kolejne obszary decyzyjne tego procesu. Publikacja wypełnia istotną lukę w wiedzy o ogrzewaniu kamienic„przed” remontami i „po” nich oraz po zmianach systemów grzewczych. Na przykładzie konkretnych mieszkań w książce przedstawiono zarówno perspektywę mieszkańców, jak i wyniki obiektywnych porównań bazujących na pomiarach i modelowaniu.

---

Pobierz

Węglem i nie węglem. Ogrzewanie kamienic: perspektywa mieszkańców i scenariusze zmian. Rzeczywiste koszty, zużycie energii i warunki korzystania z różnych systemów ogrzewania
Magdalena Baborska‐Narożny, Ewelina Stefanowicz, Krzysztof Piechurski, Natalia Fidorów‐Kaprawy, Marta Laska, Martyna Mokrzecka, Małgorzata Małyszko, Agnieszka Chmielewska, Marta Smektała, Marek Troszyński, Lucyna Maury

---