OPM

Plan działań dla miast. Modelowa lokalność

  1. Misja programu
  2. Cele programu
  3. Uczestnicy programu
  4. Etapy programu
  5. Kwalifikacja do programu
  6. Projekty zgłoszone do programu
  7. Procedura naboru do programu
  8. Sposób opublikowania wyników 
  9. Inne ważne informacje 
  10. Terminy
  11. Kontakt
  12. Dokumentacja programu
  13. Spotkania informacyjne

Misja programu

Program pn. ,,Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność” (PDM) jest inicjatywą towarzyszącą 11. sesji Światowego Forum Miejskiego, prestiżowej międzynarodowej konferencji organizowanej przez UN-Habitat w dniach 26-30 czerwca 2022 r. w Katowicach. To najważniejsze globalne wydarzenie dotyczące polityki, transformacji, rozwoju i przyszłości obszarów miejskich. Plan Działań Dla Miast jest również instrumentem wdrożeniowym przewidzianym w powstającej nowej Krajowej Polityce Miejskiej 2030. 

Ideą programu jest popularyzacja oraz wdrażanie trendów współczesnej myśli urbanistycznej w ujęciu lokalnym. Opracowany wspólnie z miastami ,,Plan Działań dla Miast’’ będzie stanowić polską odpowiedź na wyzwania związane z realizacją Celów Zrównoważonego Rozwoju stawiane przez Agendę 2030. Program jest integralną częścią przedsięwzięć Światowego Forum Miejskiego (World Urban Forum), podczas którego zostanie ogłoszony i podpisany.  

Misją ,,Planu Działań dla Miast’’ jest zmobilizowanie miast do odważnych działań na rzecz zrównoważonej transformacji i wdrażania Celów Zrównoważonego Rozwoju na poziomie lokalnym. Po WUF11 pozostanie trwałe dziedzictwo w postaci katalogu działań, wspólnej wizji zrównoważonego rozwoju wypracowanej dzięki wymianie doświadczeń dotychczasowych transformacji i perspektywicznych dążeń miast. Program zmierza do włączenia polskich miast w światowy trend zrównoważonej przemiany przestrzeni miejskich, inicjowania dyskusji na temat rozwoju terenów zurbanizowanych oraz stworzenia przestrzeni dla systematycznego udoskonalania i wdrażania dobrych wzorców w lokalnych politykach miejskich. Założeniem programu jest zaangażowanie co najmniej 100 miast do opracowania i realizacji ,,Planu Działań dla Miast’’ oraz objęcie ich profesjonalnym wsparciem eksperckim na każdym etapie prac. 

Cele programu

Zaplanowanym rezultatem programu jest opracowanie dokumentu – ,,Planu Działań dla Miast’’ będącego wizją transformacji co najmniej 100 polskich miast zgodnie z lokalnie rozumianymi Celami Zrównoważonego Rozwoju, a także zrealizowanie szeregu działań i inicjatyw współtowarzyszących. 

Jednocześnie ,,Plan Działań dla Miast’’  ma na celu przedstawienie i upowszechnienie dobrych praktyk, zaczerpniętych ze zrealizowanych przedsięwzięć wypełniających Cele Zrównoważonego Rozwoju. Program ma także służyć promocji osiągnięć w ich wypełnianiu, które są istotne z perspektywy miast oraz ich doskonałości w szukaniu odpowiedzi na lokalnie występujące problemy, niezależnie od skali projektów/działań.  

Program ma z jednej strony stworzyć ramowe plany działań miast w nim uczestniczących, dedykowane konkretnym Celom Zrównoważonego Rozwoju, które będą oparte na ich dotychczasowych doświadczeniach oraz pomogą w jeszcze skuteczniejszym implementowaniu ich do lokalnych warunków. Z drugiej strony wspólny ,,Plan Działań dla Miast’’ ma na celu promocję i zachętę do czerpania inspiracji z działań i inicjatyw, które są już wdrażane w podobnych ośrodkach, kierowaną ku innym samorządom miejskim.  

Celem długoterminowym programu jest edukacja w zakresie prowadzenia zrównoważonej polityki miejskiej i zwiększenie zainteresowania tą tematyką. Ponadto za sprawą wymiany doświadczeń program zorientowany jest na tworzenie ogólnych, miękkich zasad, które pomogą zrozumieć mieszkańcom miast i ich decydentom, jak powinno wyglądać zrównoważone miasto, które wspólnie możemy zmieniać dla lepszej przyszłości.  

Uczestnicy programu

Zaproszenie do udziału w programie kierowane jest do wszystkich miast w Polsce niezależnie od wielkości (tj. gmin miejskich lub miejsko-wiejskich). 

Etapy programu

,,Plan Działań dla Miast’’ obejmuje następujące etapy: 

  1. Wyłonienie miast uczestniczących w programie w otwartym naborze.  
  2. Indywidualne wsparcie doradcze przy przygotowaniu i realizacji projektów w każdym z miast uczestniczących w programie.  
  3. Opracowanie wspólnego dokumentu pn. „Plan Działań dla Miast” obejmującego opis wyzwań i charakterystykę projektów każdego z miast uczestniczących w programie.  
  4. Przygotowanie realizacji i wdrożenia projektów/działań z PDM w poszczególnych miastach.  
  5. Opracowanie narzędziownika będącego instruktażem dla społeczności lokalnych i mieszkańców dotyczącym tego, jak mogą wpływać na przestrzeń miejską oraz na procesy zarządzania miastem. 

Obok indywidualnego wsparcia doradczego dla każdego z miast biorących udział w programie zostaną wypracowane ogólne wskazówki dla społeczności lokalnych oraz mieszkańców dotyczące sposobów aktywnego udziału w rozwoju miasta, w tym wpływu na przestrzeń miejską oraz na procesy zarządzania miastem.  Dla każdego miasta przewidzianych jest 50 godzin wsparcia doradczego, w tym 20 godzin na etapie opracowania działań realizacyjnych i 30 godzin na etapie przygotowania realizacji projektu/działania. Nad wsparciem doradczym dla poszczególnych miast będzie czuwał opiekun merytoryczny reprezentujący konkretny Cel Zrównoważonego Rozwoju, koordynujący proces doradczy we wszystkich miastach zakwalifikowanych do danego celu. W każdym mieście zgodnie ze wskazaniem władz lokalnych zostanie wyznaczony także lokalny ekspert czuwający nad dopasowaniem doradztwa do lokalnych warunków i charakteru zgłoszonego projektu.  

Półmetkiem współpracy z każdym z miast uczestniczących w programie będzie opracowanie raportu (wzór stanowi Załącznik nr 4 do Regulaminu Programu). Raport ma na celu ukazanie dotychczasowej indywidualnej drogi do „Modelowej lokalności” oraz przedstawienia projektu/działania wybranego do realizacji w ramach programu. Powyższy raport będzie częścią wynikowego dokumentu, jakim jest ,,Plan Działań dla Miast’’. 

Wynikiem udziału każdego z miast w programie będzie realizacja zgłoszonego projektu w terminie do końca 2022 r. Projekt będzie wpisywał się w zadeklarowany/e Cel/e Zrównoważonego Rozwoju zgodnie z potrzebami miasta, wypełniając założenia programu. Realizacja projektu nie podlega dofinansowaniu.  W latach 2023-2024 w ramach tzw. „Dziedzictwa WUF11” planowane jest kontynuowanie działań przewidzianych w ,,Planie Działań dla Miast’’, z których część może być objęta wsparciem finansowym jako projekty wdrożeniowe nowej Krajowej Polityki Miejskiej 2030. 

Dodatkowe korzyści dla miast biorących udział w programie to: wsparcie miast-sygnatariuszy w zdobywaniu danych służących do wyznaczenia wskaźników zrównoważonego rozwoju, działania promocyjne i komunikacyjnewsparcie edukacyjne dla mieszkańców poprzez ogólnodostępne narzędzia oraz certyfikaty WUF11 dla wszystkich miast, które zrealizują założenia PDM. 

Kwalifikacja do programu

Kryterium kwalifikacji do udziału w programie stanowią dotychczasowe osiągnięcia miast w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju, będące odpowiedzią na lokalne wyzwania.  

Zgłoszenie do programu odbywa się na podstawie wskazanego projektu/koncepcji/inicjatywy/przedsięwzięcia skupiającego się wokół wybranego/ych Celu/ów Zrównoważonego Rozwoju (maksymalnie trzech). Koncepcje projektów powinny być możliwe do wdrożenia i realizacji w krótkim terminie (do końca 2022 r.), ale jednocześnie wskazywać kierunek dalszego doskonalenia miasta we wdrażaniu wybranego celu zrównoważonego rozwoju. 

Projekty zgłoszone do programu

Wszystkie działania projektowe mają na celu doskonalenie już wypracowanych rozwiązań (osiągnięć) miast w ramach konkretnego Celu/ów Zrównoważonego Rozwoju. Z uwagi na tematykę programu odnoszącą się do 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju, zakres projektów jest bardzo szeroki. Działania projektowe mogą obejmować przedsięwzięcia, programy, projekty, inicjatywy podejmowane na rzecz każdego z nich, w tym np.: redukcji ubóstwa w jego wszystkich postaciach, zapewnienia dostępu do edukacji, pracy, kariery zawodowej, poprawy dostępu do żywności i czystej wody, wyrównywania szans, wspierania praw człowieka, pokoju i stabilności, ochrony środowiska naturalnego, łagodzenia zmian klimatycznych czy zwiększania dostępności zrównoważonych źródeł energii. Katalog zgłaszanych projektów jest otwarty, a wyżej wymienione przykłady celów inicjatyw nie wyczerpują zakresu tematów, z jakimi mogą zgłaszać się miasta chcące wziąć udział w programie. Poniżej przedstawiono ramowy wykaz Celów Zrównoważonego Rozwoju wprowadzonych przez Agendę 2030, określający zakres tematyczny projektów kwalifikujących się do PDM (pełny tekst Agendy). 

CEL 1 KONIEC Z UBÓSTWEM
Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach 

CEL 2 ZERO GŁODU
Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo 

CEL 3 DOBRE ZDROWIE I JAKOŚĆ ŻYCIA
Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt 

CEL 4 DOBRA JAKOŚĆ EDUKACJI
Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie 

CEL 5 RÓWNOŚĆ PŁCI
Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt 

CEL 6 CZYSTA WODA I WARUNKI SANITARNE
Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi 

CEL 7 CZYSTA I DOSTĘPNA ENERGIA
Zapewnić wszystkim dostęp do stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie 

CEL 8 WZROST GOSPODARCZY I DOBRA PRACA
Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi 

CEL 9 INNOWACYJNOŚĆ, PRZEMYSŁ, INFRASTRUKTURA
Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność 

CEL 10 MNIEJ NIERÓWNOŚCI
Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami 

CEL 11 ZRÓWNOWAŻONE MIASTA I SPOŁECZNOŚCI
Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu 

CEL 12 ODPOWIEDZIALNA KONSUMPCJA I PRODUKCJA
Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji 

CEL 13 DZIAŁANIA W DZIEDZINIE KLIMATU
Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom 

CEL 14 ŻYCIE POD WODĄ
Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony 

CEL 15 ŻYCIE NA LĄDZIE
Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej 

CEL 16 POKÓJ, SPRAWIEDLIWOŚĆ I SILNE INSTYTUCJE
Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje sprzyjające włączeniu społecznemu 

CEL 17 PARTNERSTWO NA RZECZ CELÓW
Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju 

Procedura naboru do programu

Nabór do programu odbywa się za pośrednictwem internetowego generatora zgłoszeń dostępnego pod adresem: www.obserwatorium.miasta.pl/pdm/generator-zgloszen.  Generator jest prostym internetowym formularzem zgłoszeniowym. 

W zgłoszeniu powinny znaleźć się przede wszystkim następujące informacje (elementy obligatoryjne): 

  • wskazanie Celu/ów Zrównoważonego Rozwoju, których dotyczy/ą projekty/działania realizowane/planowane przez miasto;  
  • uzasadnienie wyboru Celu/ów potwierdzające znaczenie i potrzebę prowadzenia działań w tym zakresie z nawiązaniem do strategii rozwoju miasta lub prowadzonej polityki rozwoju oraz z wykorzystaniem danych diagnostycznych ilustrujących problem, na który prowadzone działania są odpowiedzią; 
  • przedstawienie dotychczasowych działań i osiągnięć w realizacji wybranego/ych Celu/ów;  
  • wykaz ewentualnych dodatkowych programów/projektów/inicjatyw realizujących wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju, w których brał udział zgłaszający; 
  • tytuł wybranego projektu planowanego przez miasto w ramach udziału w programie; 
  • planowany termin realizacji (nie późniejszy niż grudzień 2022 r./IV kw. 2022 r.); 
  • krótki opis projektu/działania planowanego przez miasto w ramach udziału w programie – jeśli zgłoszenie dotyczy więcej niż jednego Celu, opis powinien mieć charakter kompleksowy i odnosić się do wszystkich zgłoszonych Celów; 
  • produkty i/lub rezultaty projektu/działania;  
  • deklaracja zakresu dzielenia się wiedzą (np. działania edukacyjne, popularyzatorskie, wskazanie zewnętrznych grup docelowych tych działań – np. miasta o podobnej wielkości, o podobnych potrzebach); 
  • nazwa zgłaszanego miasta, adres do korespondencji oraz dane kontaktowe do osoby wyznaczonej do występowania w sprawach związanych z udziałem w programie; 

Fakultatywnymi elementami zgłoszenia są: 

  • deklaracja realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym wraz z uzasadnieniem; 
  • deklaracja uwzględnienia standardów dostępności w realizacji Celu/ów Zrównoważonego Rozwoju wraz z uzasadnieniem; 
  • opis roli i udziału społeczności lokalnej w przygotowaniu i wdrażaniu zadań; 
  • opis partnerstwa. 

Do zgłoszenia wymagane jest dołączenie podpisanego oświadczenia (Załącznik nr 5 do Regulaminu Programu). Oświadczenie zgłaszającego należy opatrzyć tradycyjnym lub elektronicznym podpisem osoby upoważnionej do reprezentacji miasta (burmistrz/prezydent miasta oraz, na mocy stosownego umocowania, ich zastępcy i sekretarz gminy).  

Zgłoszenia oceniane będą pod względem formalnym, a następnie merytorycznym, zgodnie zasadami pracy Komisji Konkursowej uregulowanymi w Regulaminie Programu. Nabór miast do programu kończy się wybraniem co najmniej 100 miast, które będą uczestniczyły w części realizacyjnej PDM.  

Terminy

Termin składania zgłoszeń upływa 22 listopada 2021 r.  

Termin ogłoszenia wyników: nie później niż 30 listopada 2021 r., z zastrzeżeniem określonym w pkt 14.3. Regulaminu Programu. 

Sposób opublikowania wyników 

Wyniki zostaną opublikowane na stronie internetowej programu.

Inne ważne informacje 

Udział w programie (wsparcie doradcze, zatrudnienie lokalnego eksperta, działania promocyjne IRMiR) jest darmowy. Dodatkowymi aspektami uwzględnianymi w ocenie zgłoszenia są: doświadczenie gminy, jej potencjał, unikalność rozwiązań oraz realne możliwości do ich upowszechnienia. Uczestnicy prowadzonych programów realizujących wdrażanie Celów Zrównoważonego Rozwoju, tj. np. ,,Modelowa rewitalizacja miast’’, ,,Human Smart Cities’’ czy beneficjenci programu „Rozwój lokalny”, otrzymają dodatkowe punkty w ocenie zgłoszenia. Ponadto miasta realizujące cele w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym oraz miasta uwzględniające standardy dostępności w realizacji Celu/ów Zrównoważonego Rozwoju otrzymają dodatkowe punkty w ocenie zgłoszenia

Kontakt

Pytania dotyczące programu prosimy kierować na adres e-mail:pdm@irmir.pl oraz telefonicznie pod numerem: 571 068 038.

Informacje nt. PDM będą pojawiać się sukcesywnie na stronie internetowej programu.

Zachęcamy do zapoznania się z dokumentami programu.

Prosimy o dokładne zapoznanie się z dokumentacją programu przed wysłaniem pytania na skrzynkę kontaktową.

Dokumentacja programu

Regulamin Programu ,,Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność’'   

Załączniki do Regulaminu Programu: 

Załącznik nr 1 – Formularz zgłoszenia (wersja edytowalna: Zał. 1 Formularz zgłoszenia) 

Załącznik nr 2a – Karta oceny formalnej zgłoszenia 

Załącznik nr 2b – Karta oceny merytorycznej zgłoszenia  

Załącznik nr 3 – Wzór porozumienia 

Załącznik nr 4 – Wzór raportu 

Załącznik nr 5 – Wzór oświadczenia Zgłaszającego 

Spotkania informacyjne

Prosimy o śledzenie zakładki  na stronie Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR oraz mediów społecznościowych Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR – będą się tam sukcesywnie pojawiać informacje o spotkaniach nt. programu. W trakcie trwania naboru do programu planowanych jest kilka spotkań informacyjnych, organizowanych za pośrednictwem platformy Zoom. W trakcie powyższych spotkań organizator przewiduje czas na zadawanie pytań. 

Wstępny harmonogram internetowych spotkań informacyjnych dotyczących programu: 

18 października 2021 r., godz. 10.00 i 14.00 

26 października 2021 r., godz. 9.00  

3 listopada 2021 r., godz. 10.00. 

5 listopada 2021 r., godz. 10.00 

8 listopada 2021 r., godz. 10.00 

Zainteresowanych uczestniczeniem w spotkaniu informacyjnym prosimy o wypełnienie krótkiego formularza zgłoszeniowego dostępnego po kliknięciu w poniższy link: 

https://www.survio.com/survey/d/J9J9G7N1I8L6R2P3C 

Ponadto uprzejmie informujemy o możliwości umówienia się na indywidualne warsztaty/konsultacje dotyczące wyboru zgłaszanego projektu/działania w programie oraz wskazania wypełnianych Celów Zrównoważonego Rozwoju. Zainteresowanych prosimy o przesłanie informacji e-mail na adres: pdm@irmir.pl. 

Serdecznie zapraszamy!