Autorzy: A. Sobala-Gwosdz, K. Janas, W. Jarczewski, P. Czakon
Wyniki niniejszego raportu stanowią ważny, oparty na rzetelnych badaniach punkt wyjścia do debaty o wyzwaniach rozwojowych miast różnej kategorii i obsługiwanych przez te ośrodki terytoriów — kraju, regionów, subregionów i mniejszych układów o zasięgu ponadlokalnym lub lokalnym. Identyfikacja najbardziej zagrożonych ogniw w tej sieci powinna pozwolić na podjęcie działań skrojonych pod ich konkretne potrzeby. Z kolei w przypadku ośrodków dynamicznie się rozwijających wiedza o ich pozycji i roli w systemie osadniczym może ułatwić dobór działań, które będą adekwatniej wzmacniały ich potencjały i powiązania z zapleczem regionalnym. Na obecnym etapie kluczowa będzie rozmowa o tym, jak możemy — w ramach polityk publicznych i przy wykorzystaniu dostępnych narzędzi — przeciwdziałać negatywnym skutkom metropolizacji i coraz większej centralizacji sieci osadniczej oraz kurczeniu się miast w następstwie kryzysu demograficznego. Kryzysu, który dotyka również większych miast, a nawet niektórych metropolii.Autorzy: K. Mróz, D. Štraub
Celem pracy jest scharakteryzowanie powiązań komunikacyjnych polskich miast w nawiązaniu do hierarchii funkcjonalnej oraz ustalenie, czy dostępność kolejowa miast odpowiada ich pozycji w tejże, a także jak ma się ona do dostępności samochodowej. Przedmiotem badania jest zatem dostępność miast oraz konkurencyjność połączeń kolejowych wobec transportu indywidualnego (samochodowego) w podróżach realizowanych do miast wyższej rangi.Autorzy: B. Martela
Podnoszenie jakości zarządzania, partycypacji i współdziałania to konieczne warunki rozwoju miast. Są to jednocześnie bardzo rozległe zagadnienia, które podejmowano w wielu raportach OPM poświęconych poszczególnych obszarom tematycznym uwzględnionym w ramach piramidy polityki miejskiej (zob. opisywana wcześniej Ryc. 1). Pozostaje jednak cała lista tematów, które do tej pory nie zostały zagospodarowane, albo ze względu na ich przekrojowy (tj. dotykający różnych sfer funkcjonowania miasta), albo bardzo szczegółowy charakter (tj. wykraczający poza pozostałe obszary badań w Obserwatorium).Autorzy: A. Sobala-Gwosdz
Regionalna polityka rozwoju gospodarczego polega przede wszystkim na odpowiedniej alokacji zasobów, tak aby zoptymalizować funkcjonowanie branż zlokalizowanych w regionie (Stimson, Stough, Roberts 2006). Aby dokładnie ocenić wyniki działań w obszarze regionalnej polityki rozwoju gospodarczego, planiści i decydenci muszą być wyposażeni w odpowiednie narzędzia pomiaru. Jednym z takich narzędzi, mocno umocowanym w dotychczasowych analizach światowych i polskich, jest teoria bazy ekonomicznej.Autorzy: A. Sobala-Gwosdz, P. Czakon, K. Gwosdz, K. Hetmańczyk
Przegląd literatury przedmiotu sugeruje silne umiejscowienie w niej zagadnienia oceny innowacyjności regionów oraz państw. O wiele słabiej obecny jest jednak problem identyfikacji potencjału innowacyjności na poziomie ośrodków miejskich. Tymczasem to właśnie miasta stanowią zasadnicze punkty kumulacji przepływów (finansowych, ludnościowych, kulturowych) i przez to generowania wzrostu gospodarczego. Wobec współczesności, w której wzmożone zmiany technologiczne, społeczne i ekonomiczne są nieuniknione, innowacyjne miasta mają większą szansę na przyciągnięcie talentów, tworzenie nowych miejsc pracy oraz budowanie zrównoważonych i konkurencyjnych społeczności. Niniejszy raport skupia się na różnych wymiarach tytułowego problemu, biorąc pod uwagę zarówno wskaźniki potencjału innowacyjności (nakładów), jak i jej wyników, w tym potencjał edukacyjny, akademicki i naukowy, infrastrukturę wspierającą innowacje, pozyskane fundusze na innowacje, patenty oraz wiedzochłonne działalności gospodarcze.Redakcja: B. Piziak, M. Bień
This study is a collection of exemplary urban good practices, with various topics, which have been implemented – or are still being continued as long-term activities – in different countries and cities of varied size and conditions. The result is a publication that presents broad experience and can serve as an inspiration for further cities and, above all, their citizens.Autorzy: A. Sobala-Gwosdz
Czy można skutecznie połączyć wsparcie dla „lokomotyw rozwoju”, którymi najczęściej są metropolie, i obszarów słabszych, peryferyjnych, tracących funkcje? Jak wskazuje autorka naszego najnowszego raportu pt. „Wyzwania, trendy i procesy rozwoju gospodarczego. Identyfikacja biegunów wzrostu i ośrodków równoważenia rozwoju w Polsce”, zdecydowanie tak. Kluczem jest odpowiednie połączenie miast napędzających rozwój ze swoim zapleczem.Opracowanie i koordynacja: Kamil Nowak
Przedstawiamy raport podsumowujący cykl badawczy Mieszkalnictwo i polityki społeczne, który miał pozwolić odpowiedzieć na pytania o to, jaką rolę w polityce miejskiej odgrywa mieszkalnictwo oraz jaką mogłoby pełnić, gdyby miasta wykorzystywały tkwiący w nim potencjał. Wychodząc z założenia, że gminna polityka mieszkaniowa nie powinna być ograniczona do wsparcia wąskiej grupy osób najbardziej potrzebujących, a skierowana na tworzenie przyjaznych warunków mieszkaniowych całej wspólnoty samorządowej, za cel postawiono również zdiagnozowanie, w jakim stanie znajduje się polskie mieszkalnictwo, biorąc pod uwagę różne jego składowe. W rezultacie postanowiono przeprowadzić badania dotyczące nie tylko sektora społecznego, ale też komercyjnego, oraz znajdującą się na pograniczu pomiędzy nimi spółdzielczością mieszkaniową.Opracowanie i koordynacja: Paweł Pistelok
Seria Transport i mobilność miejska obejmuje pięć tematów badawczych opracowanych w głównych raportach cyklu oraz jeden raport niecykliczny. Dobór tematów nawiązuje do efektów prac grupy eksperckiej pracującej nad wyzwaniami i rozwiązaniami przygotowanymi na potrzeby Kongresu Polityki Miejskiej 2021 w Katowicach, w ramach prac nad aktualizacją Krajowej Polityki Miejskiej.Autorzy: Piotr Czakon, Karol Janas, Klaudia Dziadowicz
Przedstawiamy trendy i kierunki zmian w zakresie form współpracy międzysamorządowej w miejskich obszarach funkcjonalnych (MOF) ośrodków wojewódzkich. Nasi autorzy zwracają uwagę, że głównym sposobem integrowania zarządzania w obszarach funkcjonalnych pozostaje dobrowolna współpraca samorządowa. Co jeszcze wynika z raportu „Sformalizowane formy współpracy międzysamorządowej w miejskich obszarach funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich w latach 2016–2021”?Autorzy: Michał Beim, Bartosz Mazur, Paweł Pistelok
Przeanalizowaliśmy dokumenty źródłowe polityki transportowej polskich miast. Najważniejszy wniosek? Samorządy sporządzają ich coraz więcej, ale nie przekłada się to na realizację założeń idei, którą określamy jako „zrównoważona mobilność”. Sprawdź, jakie działania proponują autorzy raportu „Zrównoważona mobilność w polityce transportowej miasta”.Autor: Hanna Milewska-Wilk
Czy 2023 r. spółdzielnie mieszkaniowe mają wiele do zaoferowania swoim członkom? Czy mogą być ważnym elementem realizacji polityki zwiększania dostępności mieszkań? Dowiedz się z naszego najnowszego raportu „Działalność i znaczenie spółdzielni mieszkaniowych w Polsce”.Autor: Ryszard Szarfenberg
Jaki wpływ na rozwój podmiotowej miejskiej polityki społecznej ma projektowa implementacja CUS? Zachęcamy do przeczytania naszego najnowszego raportu „Miejska polityka społeczna – niespełniona obietnica Centrum Usług Społecznych”.Autor: A. Warchalska-Troll, P. Pistelok
Pragniemy, by niniejszy raport przyczynił się do wzmocnienia zrozumienia roli zieleni jako składnika miejskich przestrzeni publicznych, także w ich symbolicznym i wizerunkowym wymiarze. Jednocześnie naszym celem jest, by wnioski i rekomendacje w nim zawarte wsparły proces realizacji paradygmatu miasta zwartego – możliwie intensywnie zurbanizowanego – jako podstawowego narzędzia sprzyjającego zmniejszeniu antropopresji i zachowaniu terenów zieleni i rolniczych oraz zwiększeniu efektywności energetycznej, która cechuje zwarte układy osadnicze. Właściwe, umiejętne kształtowanie zieleni w obszarach intensywnie zurbanizowanych – a do takich należą centra miast i ich śródmieścia – jest jednym z kluczowych elementów zapewniających odpowiednio wysoką jakość życia, atrakcyjność i funkcjonalność tych przestrzeni.Autor: A. Muzioł-Węcławowicz, K. Nowak
Gospodarowanie gminnym zasobem nieruchomości jest jednym z narzędzi lokalnej polityki rozwoju. Nieruchomości mieszkaniowe gmin stanowią aktywa o szczególnym znaczeniu, pozwalające gminom na wykonywanie konstytucyjnego obowiązku prowadzenia polityki sprzyjającej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli. Jednak gminy wykonują swoje ustawowe obowiązki w tym zakresie również przy wykorzystaniu zewnętrznych zasobów, w szczególności należących do towarzystw budownictwa społecznego. W miarę wprowadzania różnorodnych instrumentów polityki mieszkaniowej państwa zakres możliwych działań gmin w sferze mieszkalnictwa ulega rozszerzeniu i znaczącej komplikacji.Autor: A. Mróz, P. Pistelok, P. Salata-Kochanowski
Problematyka przestrzeni publicznych jest obecna w dyskursie wielu dyscyplin naukowych: architektury, urbanistyki, geografii czy socjologii. Jedne z nich akcentują perspektywę organizacyjną i techniczną, to, w jaki sposób projektowane są ulice i place, inne zaś większą wagę przywiązują do ich funkcjonowania, społecznej percepcji i postaw wobec nich. Ostatnio też – w kontekście „betonowania” rynków i placów miejskich (Mencwel 2020) – coraz więcej mówi się o przestrzeni publicznej w publicystyce. Na nowo rozgorzała dyskusja, w której praktycy, aktywiści i eksperci z różnych dziedzin zastanawiają się, jak powinna wyglądać dobra przestrzeń publiczna i co powinna oferować mieszkańcom.Autor: B. Martela, L. Janik, G. Bubak
Prezentujemy kolejny raport Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR z cyklu „Zarządzanie i finanse publiczne”. Tym razem zajęliśmy się strategiami rozwoju lokalnego – procesem ich powstawania, zawartością i realizacją. Strategie rozwoju są kluczowymi narzędziami służącymi do planowania i koordynowania działań miasta w długiej perspektywie. Znaczenie tego rodzaju dokumentów rośnie wraz z wielkością miasta, a co za tym idzie również ze skalą i stopniem skomplikowania podejmowanych decyzji zarządczych. Strategie pomagają zdiagnozować problemy w gminie, wyznaczyć cele oraz wskazać działania i zasoby (czasowe, finansowe, ludzkie) potrzebne do ich osiągnięcia. Dobry dokument należący do tej kategorii ułatwia więc wskazanie wyzwań wykraczających poza codzienne administrowanie miastem oraz późniejsze wdrożenie nowych rozwiązań. Nasze opracowanie stanowi reakcję na wciąż zbyt małą liczbę pogłębionych badań dotyczących procesu opracowywania, zawartości i sposobu wdrażania strategii. Szczególną uwagę poświęciliśmy sprawdzeniu, czy miasta do rozwoju podchodzą holistycznie i łączą wątki społeczne, gospodarcze oraz przestrzenne. Brak integracji i koordynacji pomiędzy strategicznym planowaniem społeczno-gospodarczym a planowaniem przestrzennym został rozpoznany jako istotna bariera rozwojowa w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Raport przedstawia wyniki analizy dokumentów z 19 miast dobranych celowo i zróżnicowanych pod względem liczby mieszkańców. Łącznie badane miasta były zamieszkane przez blisko 6,8 mln osób, co stanowi niemal 18% populacji kraju według danych BDL GUS. W ramach naszego przedsięwzięcia badawczego postanowiliśmy przyjrzeć się dokumentom strategicznym przyjętym przed 13 listopada 2020 r., tj. przed wejściem w życie przepisów Ustawy z dnia 15 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw. Pozostawiła ona gminom dobrowolność w zakresie tworzenia strategii rozwoju lokalnego, ale jednocześnie wprowadziła określone wymogi związane tak ze sposobem opracowania dokumentu, jak i jego zawartością (piszemy o tym szerzej na s. 16).Autor: M. Hyła
Problematykę badawczą niniejszego opracowania stanowi polityka rowerowa polskich miast – definiowana jako określony i systematyczny sposób postępowania wyrażony w dokumencie lub zespole dokumentów identyfikujących określone wyzwania, wskazujących cele i sposoby ich osiągania, jego wyniki oraz kryteria ewaluacji.Autorzy: K. Nowak, A. Muzioł-Węcławowicz
• Polska należy do grona europejskich liderów budownictwa mieszkaniowego. W latach 2017–2021 każdorazowo realizowany był roczny cel liczby mieszkań oddanych do użytku. W 2021 r. w Polsce wybudowano 6,2 mieszkania na 1000 mieszkańców, więcej niż w Niemczech, Czechach czy Słowacji. To niemal wyłącznie zasługa sektora deweloperskiego i indywidualnego.Autorzy: P. Czakon, W. Jarczewski
• 1 lipca 2017 r. traktować można jako datę wieńczącą wieloletnie starania o powołanie pierwszego krajowego obszaru metropolitalnego. Jest to również data wyznaczająca początek oceny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM).Autorzy: B. Martela, L. Janik, K. Mróz
1) Pomimo coraz trudniejszej sytuacji gospodarczej, związanej przede wszystkim z wybuchem wojny w Ukrainie, większość samorządów podtrzymała decyzję o organizacji budżetów obywatelskich. W 2022 r. BO przeprowadzono w 43,5% miast powyżej 5 tys. mieszkańców – to o 1 punkt procentowy więcej niż rok wcześniej. Na realizację projektów wybranych przez mieszkańców miasta zarezerwowały w sumie 630,5 mln zł.Autorzy: A. Sobala-Gwosdz
• Centrale wielkich firm i instytucji mogą być rozpatrywane z punktu widzenia ich roli w kształtowaniu hierarchii ośrodków miejskich, ale również znaczącego wpływu na procesy kształtowania się lokalnego i regionalnego potencjału innowacyjnego.Autorzy: D. Štraub, K. Mróz
• Postępujący proces starzenia się społeczeństwa, wyzwania związane z presją ośrodków miejskich na środowisko, wdrażanie założeń zrównoważonej mobilności – te i wiele innych czynników powodują, że transport pasażerski wymaga dowartościowania i popularyzowania jako podstawowa (lub jedna z podstawowych – obok roweru czy podróży pieszych) form poruszania się po mieście.Autorzy: M. Dąbrowska-Loranc, P. Skoczyński, A. Zielińska
• W maju i czerwcu 2021 r. oraz w styczniu 2022 r. wprowadzono istotne zmiany w Prawie o ruchu drogowym (PoRD) i w Kodeksie wykroczeń. Dodano nowe kategorie pojazdów, które dotychczas nie były opisane w regulacjach prawnych: hulajnogę elektryczną (e-hulajnogę), urządzenie transportu osobistego (UTO) oraz urządzenie wspomagające ruch (UWR). Piesi otrzymali pierwszeństwo nie tylko na przejściu dla pieszych, ale także przy wchodzeniu na nie. Ujednolicono dopuszczalną prędkość w obszarach zabudowanych – w godzinach nocnych zmniejszono limit z 60 km/h do 50 km/h. Pieszym zabroniono korzystania z telefonów komórkowych podczas przechodzenia przez jezdnię. Znacznie podniesiono też wysokość kar. Zmiany te miały na celu poprawę bezpieczeństwa pieszych i innych niechronionych uczestników ruchu drogowego.Autorzy: Ł. Sykała, M. Dawid, W. Dawid, J. Koj, K. Kudłacz, M. Mróz, N. Stelmaszewska
• Suburbanizacja jest procesem znanym i opisywanym w literaturze przedmiotu od ponad 50 lat, obecnym w miastach na całym świecie – także na terenie Europy Środkowo-Wschodniej.Autorzy: B. Samorek, M. Cichocki
• W Polsce na 1000 osób przypada średnio 392 mieszkań. Wskaźnik ten jest o 26% niższy od średniej europejskiej (495 mieszkań).Autorzy: J. Koj, M. Dawid, W. Dawid, K. Kudłacz, M. Mróz, N. Stelmaszewska, Ł. Sykała
• Charakter polityki inwestycyjnej jest wypadkową wizji rozwojowej miasta i jego możliwości budżetowych, w tym dostępności zewnętrznych źródeł finansowania.Autorzy: Ł. Sykała, W. Jarczewski, M. Dawid, W. Dawid, J. Koj, K. Kudłacz, M. Mróz, N. Stelmaszewska
• Podatek od nieruchomości stanowi drugie pod względem wielkości (po udziale w podatku dochodowym od osób fizycznych – PIT) źródło dochodów własnych gmin.Autorzy: A. Gajda, M. Kulig, P. Ogórek
• Systemy publicznego transportu zbiorowego (PTZ) funkcjonują w 70% badanych miast, z tego we wszystkich miastach dużych, w 96% średnich i ponad połowie ośrodków małych.Autorzy: H. Milewska-Wilk, K. Nowak
Raport przedstawia stan danych dotyczących nieruchomości mieszkaniowych w Polsce z zaznaczeniem, co w tym obszarze jest niejasne i potrzebuje ustaleń, badań lub zwrócenia uwagi – w szczególności w przypadku nowych zjawisk i procesów. Jak wykazaliśmy:Autorzy: W. Łachowski, P. Pistelok, K. Dziadowicz
Raport "Zarządzanie miastem z wykorzystaniem danych" ukazuje m.in.:Autorzy: A. Miazga, K. Dziadowicz, P. Pistelok
W raporcie "Cyfryzacja urzędów miast" znaleźć można m.in.:Autorzy: K. Piech, A. Zielonka
Analiza danych dokonana przez autorki raportu „Porównanie modelowych granic morfologicznych z granicami administracyjnymi w dużych miastach Polski” pozwoliła na przedstawienie kilku ciekawych obserwacji: Autorzy: M. Milert, K. Nowak, B. Sroka
Przygotowanie założeń oraz celów opracowania: W. Jarczewski, K. Janas
Redakcja: K. Janas
Głównym przedmiotem prac grup i konsultacji prowadzonych w ramach interdyscyplinarnych i międzysektorowych grup eksperckich były wyzwania oraz rozwiązania dla KPM, jako wkład do przygotowywanego przez MFiPR projektu aktualizacji KPM. Prace grup eksperckich jako element przygotowania do Kongresu Polityki Miejskiej 2021 prowadzone były od stycznia 2021 r. i zakończone zostały w czerwcu 2021 r. Ich namacalnym efektem było przygotowanie 42 kart charakteryzujących zidentyfikowane wyzwania dla KPM oraz 121 kart zawierających opisy proponowanych rozwiązań jako odpowiedzi na zidentyfikowane problemy.Autor: Hanna Milewska-Wilk Recenzja: prof. Marek Bryx Opiniowanie: dr Aleksandra Jadach-Sepioło, dr Kamil Nowak
Redakcja: Agnieszka Rzeńca, Agnieszka Sobol, Piotr Ogórek.
Środowisko i adaptacja do zmian klimatu. „Środowisko i adaptacja do zmian klimatu.” tak brzmi tytuł najnowszego Raportu o stanie polskich miast. Tym razem na tapet wzięte zostały problemy adaptacji do zmian klimatu. Stworzony został raport zawierający zalecenia, które mają na celu ukierunkować prace nad adaptacją do zmian klimatu. Publikacja jest efektem prac ekspertów z Instytutu Rozwoju Miast i Regionów oraz ekspertów zewnętrznych. Została napisana pod redakcją: Agnieszki Rzeńcy, Agnieszki Sobol oraz Piotra Ogórka.Redakcja: B. Martela, P. Pistelok
Od kilku lat można zauważyć rosnące znaczenie partycypacji publicznej w dyskusji o mieście. Przeświadczenie, że mieszkańcy powinni być bezpośrednio i regularnie pytani o zdanie w sprawach dotyczących ich lokalnych społeczności, przestało być wyrażane jedynie przez organizacje społeczne i ruchy miejskie. Stało się czymś w gruncie rzeczy bezspornym, także dla władz miejskich i urzędników. Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR są jedną z prób odpowiedzi na pytanie dotyczące stopnia zakorzenienia się podejścia partycypacyjnego w polskich samorządach.Redakcja: W. Jarczewski, A. Kułaczkowska
Krajowa Polityka Miejska 2023 (KPM) wskazuje rewitalizację jako jeden z dziesięciu wątków tematycznych niezwykle istotnych dla rozwoju polskich miast. W duchu tej idei uchwalona została Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, która nie tylko stworzyła nowe ramy do prowadzenia działań rewitalizacyjnych przez samorządy, ale też jednocześnie podkreśliła ważną rolę sfery społecznej w rewitalizacji. Wejście w życie ustawy dało samorządom nowe narzędzia do prowadzenia działań rewitalizacyjnych m.in. w postaci gminnego programu rewitalizacji czy specjalnej strefy rewitalizacji. Długo oczekiwana ustawa spowodowała wzrost zainteresowania tą problematyką w Polsce. Władze samorządowe dostrzegły, w kontekście obecnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej, możliwość sfinansowania tego procesu ze środków unijnych, czego efektem było opracowanie i uchwalenie znacznej liczby programów rewitalizacji.Redakcja: Muzioł-Węcławowicz, K. Nowak
Od kilku lat można zauważyć rosnące znaczenie partycypacji publicznej w dyskusji o mieście. Przeświadczenie, że mieszkańcy powinni być bezpośrednio i regularnie pytani o zdanie w sprawach dotyczących ich lokalnych społeczności, przestało być wyrażane jedynie przez organizacje społeczne i ruchy miejskie. Stało się czymś w gruncie rzeczy bezspornym, także dla władz miejskich i urzędników. Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR są jedną z prób odpowiedzi na pytanie dotyczące stopnia zakorzenienia się podejścia partycypacyjnego w polskich samorządach.Redakcja: J. Gadziński, E. Goras
Transport odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu miasta, która wykracza poza kwestie przemieszczania się. Realizowana polityka transportowa oddziałuje zarówno na środowisko, kształtowanie przestrzeni jak i jakości życia w mieście. Gwałtowny rozwój komunikacji samochodowej w ostatnich latach przyczynia się do występowania w miastach wielu negatywnych zjawisk, m.in. zanieczyszczenia powietrza, hałasu oraz kongestii. Wpływa także na degradację przestrzeni zajmowanej na potrzeby komunikacji samochodowej.Redakcja: K. Janas, W. Jarczewski
Aby miasta mogły się prawidłowo rozwijać, osiągać zamierzone cele i rozwiązywać pojawiające się problemy niezbędne jest przyjęcie odpowiedniego modelu zarządzania oraz współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego. Ważne w tym kontekście staje się zapewnienie rozwiązań organizacyjnych odpowiadającym dynamicznie zmieniającym się powiązaniom funkcjonalnym pomiędzy miastami centralnymi a ich otoczeniem.Redakcja: Iwona Rackiewicz
Podobnie jak w Krajowej Polityce Miejskiej rozdzieliliśmy temat środowiska od niskoemisyjności poświęcając jej tym samym osobny raport. Podejście to ma u podstaw przyjęcie przez Unię Europejską dwóch tak zwanych pakietów klimatyczno-energetycznych, które zakładają w najbliższych latach dynamiczny spadek emisji gazów cieplarnianych, zużycia energii oraz poprawę efektywności energetycznej przy jednoczesnym zwiększaniu udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w ogólnym zużyciu energii. Wyzwania te koncentrują się przede wszystkim w miastach, wraz z ich obszarami funkcjonalnymi.Redakcja: Magdalena Dej
Miasta są miejscem koncentracji inwestycji oraz miejsc pracy. Ich rozwój, nie tylko największych ośrodków miejskich, ale wszystkich polskich miast, w tym tych najmniejszych, w sposób istotny przyczynia się do potencjału gospodarczego w skali regionalnej oraz całego kraju. Niniejszy raport jest pierwszą publikacją powstałą w ramach cyklu raportów tematycznych Obserwatorium Polityki Miejskiej.